‘Wat veel blije gezichten’

Op een zaterdag in mei reed ik naar Helmond. Ik was daar uitgenodigd om mee te helpen koken voor ouderen in een woongroep. Ik had er zin in! In de woongroep wordt om de twee weken in het weekend het favoriete driegangenmenu van één van de bewoners gekookt.

Het was zo ver. Familieleden worden bij de keuze van het menu betrokken. De tafels zijn voor die gelegenheid mooi ingedekt met linnen, de gasten worden met zorg bediend en de grammofoonplaat speelt een nummer uit de jaren ‘70. Als hospitality-expert werd ik weer bevestigd in mijn overtuiging: etiquette is niet truttig, maar nuttig. In deze blog deel ik graag enkele tips voor zorginstellingen.

“Etiquette is niet truttig, maar nuttig!”

Feit is dat 95% van ons gedrag wordt beïnvloed door ons onbewuste. Door in te spelen op dit onbewuste kun je (eet) gedrag dus effectief beïnvloeden. Zo weten dat gedempt licht, zachte muziek, een mooi gedekte tafel en prettig gezelschap eraan bijdragen dat we zin hebben om aan tafel te gaan en smakelijk eten. Aandacht voor deze omgevingsfactoren is juist belangrijk voor ouderen of mensen die ziek zijn. Zij hebben vaak te maken met ondervoeding, doordat ze voedingstoffen minder opnemen of minder eten. Hier is een wereld te winnen! Dat heb ik aan den lijve ondervonden tijdens mijn kookmiddag in Helmond. 

Kleine moeite, groot resultaat

Mijn ervaring is dat je vaak al groot effect kunt bereiken met kleine ingrepen. Zo lijken porties eten kleiner op een groot bord, waardoor mensen meer eten. Ook meerdere eetmomenten kunnen helpen, zeker als mensen minder trek hebben. Natuurlijk wil het oog ook wat: als het eten er wat betreft kleur en contrast mooi uitziet, dan nodigt het meer uit tot eten. Als verzorgers en helpenden hier rekening mee kunnen houden bij het opscheppen van de borden, dan is dat echt winst. Ook een mooi opgemaakte salade of yoghurt met wat verse aardbeien doen al wonderen. Dat geldt ook voor de manier waarop de tafel is gedekt: linnen tafelkleden, stoffen servetten en luxe servies geeft het gevoel in een restaurant te eten en dat maakt de maaltijd aantrekkelijker. Dat geldt ook voor gezelschap aan tafel, zeker als het familieleden of bekenden betreft. Hier geldt: ontspanning verhoogt de eetlust.

Zelf kiezen helpt

Een aspect dat vaak onderbelicht is, heeft te maken met eigen regie. Als mensen zelf kunnen kiezen wat ze eten en met wie, dan versterkt dat hun eigenwaarde. Dat heeft onmiskenbaar effect op de eetlust. Voor zorginstellingen ligt hier de uitdaging om bijvoorbeeld kleine keuzemogelijkheden toe te voegen aan de maaltijden: melk of karnemelk, meerdere soorten thee, twee soorten fruit, twee verschillende dressings voor op de salade. Uit onderzoek blijkt dat het bieden van extra keus ertoe leidt dat 88% het bord voor meer dan de helft leeg eet. Zonder de extra keuze was dat 39 procent.

Weerbarstige praktijk

Tussen droom en daad staan wetten en praktische bezwaren… Aan dit gezegde moest ik ook denken toen ik in Helmond was. In de meeste zorginstellingen is het druk en vraagt de dagelijkse zorg veel aandacht. Dat maakt het haast onmogelijk om elke dag de tafel met linnen te dekken en veel tijd te nemen voor aankleding en sfeer. Toch zijn het de kleine dingen die het doen. Ik geef graag wat tips!

• Gekleurd (plastic) tafellaken op tafel
• Glazen in plaats van plastic bekers
• Normale borden in plaats van drievaksborden
• Volledig bestek
• Plantje of bloemetje op tafel
• Achtergrondmuziek
• Verzorgende/vrijwilliger eet mee aan tafel
• Keuzemogelijkheden actief aanbieden
• Geen medicatie aan tafel
• Opgeruimde kamer (maaltijdkarren, rolstoelen en rollators uit het zicht)
• Mooi schort in plaats van plastic slab

Tot slot

Ik sluit af met een advies voor vakgenoten zoals facility managers. Zou het niet mooi zijn als je regelmatig mee-eet aan tafel bij de bewoners van jouw zorginstelling? Om te ervaren hoe de maaltijd smaakt én in gesprek te komen over wat hun wensen en behoeften. Leuk als je dit gaat doen!

Oh ja, je bent vast benieuwd hoe het verder ging op die zaterdagmiddag in Helmond? Ik heb genoten van de blije gezichten én lege borden aan tafel. Volgens mij kregen we allemaal energie van deze mooie weekendmaaltijd. Ik was ook enorm onder de indruk van hoe hard er wordt gewerkt in de zorg en hoe liefdevol het is. Fijn dat ik mijn talent mocht inzetten. Win-win, want ik kwam met veel energie en inspiratie thuis.